Zoeken op website

13 Lichtgewicht Linux-desktopomgevingen voor oude computers


Het woord Open Source kan worden toegeschreven aan de Linux-gemeenschap die het in het leven heeft geroepen samen met de introductie van Linux (de opvolger van het toen bestaande Unix-besturingssysteem).

Hoewel ‘Linux’ op zichzelf ontstond als slechts een basiskernel, trok het open-source karakter ervan een enorme groep ontwikkelaars over de hele wereld aan om bij te dragen aan de ontwikkeling ervan.

Dit veroorzaakte wereldwijd een revolutie en veel mensen en gemeenschappen begonnen eraan bij te dragen om er een compleet besturingssysteem van te maken dat Unix zou kunnen vervangen. Daarna is er geen weg terug meer en gaat de actieve ontwikkeling in een gestaag tempo door.

Dit leidde tot de introductie van distributies zoals Debian, Ubuntu, Fedora, CentOS, OpenSUSE, Red Hat, Arch, Linux Mint, etc. die Linux als hun basiskernel gebruiken.

De introductie van de Desktopomgeving markeerde een belangrijk keerpunt. Maar wat is een Desktopomgeving precies en welke rol speelt deze?

Wat is de Linux-desktopomgeving

Het primaire doel van een Linux-distributie is het faciliteren van het effectieve gebruik van de mogelijkheden van het Linux-besturingssysteem door gebruikers. Om dit te bereiken is een interface nodig die als brug dient, waardoor gebruikersvereisten gemakkelijk door de kernel kunnen worden begrepen en verwerkt.

De desktopomgeving vervult deze precieze rol. Het functioneert als een grafische interface die gebruikers een vereenvoudigde presentatie van de onderliggende kernel biedt. Als zodanig toont de desktopomgeving op elegante en representatieve wijze alle fundamentele kernelfunctionaliteiten aan de gebruiker.

Componenten waaruit een desktopomgeving bestaat, zijn onder meer Bestandsbeheer (voor het weergeven van alle bestanden en mappen die in het systeem aanwezig zijn in een gestructureerd formaat), Vensterbeheer, Afbeeldingsviewer, Videospeler, Audiospeler, Rekenmachine, Browser, Weergavebeheer en alle andere Applicatiesoftware en hulpprogramma's die u kunt bedenken op een standaard besturingssysteem.

Twee van de belangrijkste componenten van Linux-distributies zijn dus Kernel en Desktop Environment. Hieronder worden enkele van de lichtgewicht desktopomgevingen genoemd die distributies hebben aangetrokken om er hun standaard desktopomgeving van te maken vanwege hun functies en prestaties.

1. Xfce

Xfce is een open-source desktopomgeving voor Unix-achtige systemen ontwikkeld in C. Omdat het snel en licht van gewicht is, wordt er minder verwacht dat het de CPU en het geheugen zal belasten, zelfs op oudere desktops.

Het is samengesteld uit afzonderlijk gestructureerde onderdelen die samen een complete desktopomgeving vormen.

Enkele componenten van Xfce zijn onder meer:

  • Xfwm: vensterbeheer voor compositie.
  • Thunar: Bestandsbeheer, dat lijkt op Nautilus, maar efficiënter en dus sneller is.
  • Orage: standaard agenda-applicatie voor Xfce.
  • Mousepad: Bestandseditor die oorspronkelijk afkomstig is van Leafpad, maar nu actief wordt ontwikkeld en vanaf het begin onderhouden.
  • Parole: mediaspeler gebaseerd op het GStreamer-framework gemaakt voor Xfce.
  • Xfburn: CD/DVD-brander voor Xfce.

2. LXDE

LXDE staat voor Lightweight X11 desktopomgeving, een andere populaire desktopomgeving voor Unix-achtige systemen, ontwikkeld met behulp van C (GTK+) en C++ (Qt).

Het grootste voordeel van het hebben van het als uw keuze voor een desktopomgeving is het lage geheugenverbruik, dat lager is dan dat van de meest populaire desktopomgevingen, zoals GNOME, KDE en Xfce. Het bevat zowel GPL- als LGPL-gelicentieerde codes.

Componenten die LXDE maken zijn onder meer:

  • LXDM – Weergavebeheer.
  • LXMusic – Standaard muziekspeler voor XMMS2.
  • Leafpad – Standaard teksteditor voor LXDE.
  • Openbox – Vensterbeheer.
  • LXTask – Standaard Taakbeheer.
  • PC Man File Manager – Standaard bestandsbeheerder en Desktop Metaphor-provider.

LXDE is de standaard desktopomgeving voor veel distributies, waaronder onder meer Lubuntu, Knoppix, LXLE Linux, Artix en Peppermint Linux OS.

3. GNOME 3

GNOME is een acroniem voor GNU Network Object Model Environment en is een desktopomgeving die volledig bestaat uit gratis en open-source tools. GNOME is geschreven in C, C++, Python, Vala en Javascript en maakt deel uit van het GNOME-project dat bestaat uit zowel vrijwilligers als betaalde bijdragers, waarvan de grootste Red Hat is.

GNOME wordt momenteel actief ontwikkeld, met als laatste stabiele release GNOME 44. GNOME draait op X Windows System en ook op Wayland sinds GNOME 3.10.

GNOME 44 heeft veel dingen vervangen, te beginnen met de standaard vensterbeheerder die nu wordt gewijzigd in Metacity in plaats van Mutter. Taakwisseling werd toegeschreven aan een speciaal gebied genaamd Overzicht, GNOME-kernapplicaties zijn ook opnieuw ontworpen om een betere gebruikerservaring te bieden.

Componenten van GNOME zijn onder meer:

  • Metacity – Standaard vensterbeheerder.
  • Nautilus – Standaard bestandsbeheer.
  • gedit – Standaard teksteditor.
  • Eye of GNOME – Standaard afbeeldingsviewer.
  • GNOME-video's – Standaard videospeler.
  • Driekoningen – Webbrowser.

4. MAAT

MATE is een andere desktopomgeving voor Unix-achtige systemen. Het vindt zijn oorsprong in de niet-onderhouden codebasis van GNOME 2. Het is ontwikkeld in C, C++ en Python en gelicentieerd onder meerdere licenties waarbij sommige delen van de code onder GNU GPL vallen, terwijl andere delen onder LGPL vallen.

De naam ‘MATE’ kwam in beeld om zich te onderscheiden van GNOME 3, nog een andere desktopomgeving. Het bestaat uit zowel van GNOME afkomstige applicaties die eerder deel uitmaakten van GNOME 2 als andere applicaties die helemaal opnieuw zijn ontwikkeld.

De componenten waaruit de MATE-desktopomgeving bestaat, zijn:

  • Caja – standaard bestandsbeheerder.
  • Pluma – standaard teksteditor.
  • Marco – vensterbeheerder.
  • Atril – Documentviewer.
  • Eye of MATE – Een afbeeldingsviewer.

Sinds de release is het de standaard desktopomgeving voor Linux Mint, Sabayon Linux, Fedora, etc.. Daarnaast is het beschikbaar in verschillende repositories, waaronder Ubuntu, Arch, Debian, Gentoo, PC Linux OS, etc. Afgezien van alle Hierna kreeg Ubuntu MATE de oorspronkelijke Ubuntu-smaakstatus.

5. KDE-plasma 5

KDE Plasma 5 is de vijfde generatie KDE-desktopomgevingen gemaakt voor Linux-systemen. Het is sinds de ontwikkeling ervan gemigreerd naar QML, waarbij OpenGL wordt gebruikt voor hardwareversnelling, wat leidt tot een laag CPU-gebruik en betere prestaties, zelfs op goedkope systemen.

De meeste delen van de code zijn vrijgegeven onder GNU LGPL. Plasma 5 maakt gebruik van een X Window-systeem met ondersteuning voor Wayland die nog moet komen. Het heeft met succes Plasma 4 vervangen op veel Linux-distributies, waaronder Fedora, Kubuntu en openSUSE Tumbleweed.

Plasma 5 biedt verbeterde ondersteuning voor HiDPI, samen met migratie naar Qt5, waarbij intensieve grafische weergave naar GPU nodig is, waardoor de CPU sneller wordt. Daarnaast bevat Plasma 5 een nieuw standaardthema genaamd Breeze.

Componenten die KDE Plasma 5 maken zijn onder meer:

  • Kwin – Standaard vensterbeheerder.
  • Dolphin – Standaard bestandsbeheerder.
  • Kwrite/KATE – Standaard teksteditor.
  • Greenview – Standaard afbeeldingsviewer.
  • Dragon Player – Standaard videospeler.

De KDE-gemeenschap introduceerde ook Plasma mobile als een Plasma-variant voor smartphones. Plasma Mobile draait op Wayland en is compatibel met Ubuntu Touch en uiteindelijk Android-applicaties. De nieuwste interface werd uitgebracht in juli 2015, met een werkend prototype voor Nexus 5.

6. Kaneel

Een andere desktopomgeving afkomstig van GNOME is Cinnamon, ontwikkeld in C, JavaScript en Python en uitgebracht onder GPLv2.

Cinnamon begon aanvankelijk als een vork van de GNOME Shell, met als doel om een desktopomgeving voor Linux Mint te bieden door Mint-ontwikkelaars, maar vanwege een andere GUI dan GNOME, werden veel kern-GNOME-applicaties herschreven om bij deze omgeving te passen.

Het kaneelproject begon in 2011 en de laatste stabiele release verscheen dit jaar. Met het verstrijken van de tijd is Cinnamon een onafhankelijk project geworden en vereist het zelfs geen GNOME-installatie. Andere verbeteringen zijn onder meer randbewerking, prestatieverbeteringen, randbewerking, enz.

De componenten waaruit deze omgeving bestaat zijn:

  • Muffin – Standaard vensterbeheerder.
  • Nemo – Standaard bestandsbeheerder.
  • gedit – Standaard teksteditor.
  • Eye of GNOME – Een standaard afbeeldingsviewer.
  • totem – Standaard videospeler.

7. Verlichting

Enlightenment, ook eenvoudigweg bekend als E, is een compositing-vensterbeheerder voor het X Window-systeem, dat momenteel actief wordt ontwikkeld, met als laatste release E25 0.25.4 dit jaar.

Het is puur in C ontwikkeld met behulp van EFL (Enlightenment Foundation Libraries) en vrijgegeven onder BSD-licenties. Het grootste voordeel dat het biedt, is dat het kan worden gebruikt in combinatie met programma's die zijn geschreven voor GNOME en KDE. Wanneer het samen met EFL wordt gebruikt, ontstaat het als een complete desktopomgeving.

Componenten waaruit deze Enlightenment Desktop Environment bestaat, zijn:

  • Verlichting – Standaard vensterbeheerder en bestandsbeheerder.
  • Ecrire – Standaard teksteditor.
  • Ephoto – Een afbeeldingsviewer.
  • Rage – Videospeler.
  • Elleboog – Standaardbrowser.

8. Diep

Deepin, voorheen bekend als Hiweed Linux, is een Linux-distributie gebaseerd op Ubuntu die gebruik maakt van zijn eigen geïntegreerde Deepin-desktopomgeving. Het werd oorspronkelijk in 2014 ontwikkeld door Wuhan Deepin Technology Co., en de laatste stabiele release verscheen in mei van dit jaar.

De meeste onderdelen worden uitgebracht onder GPL. Hoewel de desktopomgeving van Deepin aanvankelijk leek op die van GNOME, werd deze ervan gescheiden na de release van GNOME 3 vanwege het verwijderen van veel aanpasbare functies. Vervolgens werd deepin helemaal opnieuw gebouwd met behulp van HTML5 en Webkit met het gebruik van JavaScript voor meer functies.

De componenten waaruit deze desktopomgeving bestaat, zijn:

  • Deepin-wm – Standaard vensterbeheerder.
  • Nautilus – Standaard bestandsbeheerder.
  • Gedit – Standaard tekstbestandeditor.
  • Eye of GNOME – Een afbeeldingsviewer.
  • Deepin-Movie – Standaard videospeler.

9. LXQT

Nog een lichtgewicht en eenvoudige desktopomgeving voor grafieken, LXQT is een stap vooruit ten opzichte van LXDE en voegt LXDE (gebaseerd op GTK 2) en Razor-qt (wat een goed idee was) samen maar kon zich niet succesvol ontwikkelen tot een geweldige desktopomgeving).

LXQT is in wezen een samenvoeging van de twee meest populaire GUI-omgevingen, namelijk GTK en Qt, uitgebracht onder GNU GPL 2.0+ en 2.1+. LXQT is beschikbaar voor een verscheidenheid aan Linux-distributies, waaronder Ubuntu, Arch, Fedora, OpenSUSE, Mandriva, Mageia, Chakra, Gentoo, enz.

Componenten die de LXQT-desktopomgeving maken zijn:

  • PCManFM-Qt – Standaard bestandsbeheerder.
  • JuffED – Standaard teksteditor.
  • LXImage-Qt – Standaard afbeeldingsviewer.
  • Qps – Procesviewer en -manager
  • Qterminal – Terminal-emulator
  • lxqt-archiver – Bestandenarchivering

10. Pantheon – Elementair besturingssysteem

De Pantheon desktopomgeving werd geïntroduceerd met het elementaire besturingssysteem dat de bron was om deze desktopomgeving te introduceren. Het is helemaal opnieuw geschreven met Python en GTK3. Veel recensenten beweren dat deze desktopomgeving een “Mac Clone” is vanwege de standaardindeling als Mac OS.

De groeiende populariteit is te danken aan de eenvoud en elegantie. De applicatiestarter is verbazingwekkend eenvoudig en dus snel. De belangrijkste principes die in gedachten werden gehouden bij het ontwikkelen van deze omgeving waren: “Concisie”, “vermijd configuratie” en “minimale documentatie”.

De componenten waaruit deze desktopomgeving bestaat, zijn:

  • Gala – Standaard vensterbeheerder.
  • Pantheon-bestanden – Standaard bestandsbeheerder.
  • Scratch – Standaard teksteditor.
  • Shotwell – Een standaard afbeeldingsviewer.
  • GNOME-video's – Standaard videospeler.
  • Midori – Standaardwebbrowser.

11. Gemeenschappelijke bureaubladomgeving

CDE of Common Desktop Environment is een desktopomgeving voor Unix- en OpenVMS-gebaseerde systemen en is zelfs de klassieke Unix Desktop-omgeving geweest die geassocieerd wordt met commerciële Unix-werkstations.

Het wordt al sinds 1993 actief ontwikkeld, met de laatste stabiele release van januari 2020 vorig jaar. Sinds de release als gratis software in augustus 2012 is het geporteerd naar Linux- en BSD-derivaten. De initiële ontwikkeling van CDE was een gezamenlijke inspanning van HP, IBM, Sunsoft en USL, die het uitbrachten onder de naam Common Open Software Environment (COSE).

Sinds de release heeft HP het aangekondigd als de standaard desktopomgeving voor Unix-systemen en het bleef de de facto standaard tot 2000, toen omgevingen als KDE en GNOME zich begonnen te ontwikkelen. In augustus 2012 werd het volledig open source en werd de broncode beschikbaar gesteld op Sourceforge.

12. Raammaker

Window Maker is een open-source en gratis X11-vensterbeheerder die aanvankelijk bedoeld was om integratieondersteuning te bieden voor de GNUstep Desktop Environment, hoewel deze onafhankelijk kan draaien. De Window Maker is lichtgewicht, razendsnel en zeer aanpasbaar, gebruiksvriendelijke interface, sneltoetsen, dockbare apps en een actieve community.

13. Suiker

Sugar is ontwikkeld als een initiatief voor interactief leren voor kinderen en is nog een andere gratis en open-source desktopomgeving in afbeeldingen. Sugar is ontwikkeld in Python en GTK en werd in mei 2006 door Sugar Labs ontwikkeld als onderdeel van het One Laptop per Child (OLPC)-project.

Het was de standaardinterface van OLPC XO-1-systemen, terwijl latere versies de optie Sugar of GNOME boden. Het is ontwikkeld in 25 verschillende talen en uitgebracht onder GNU GPL, met als laatste release 0.120 in oktober 2022.

Enkele van de kenmerken ervan zijn onder meer uitgebreide eenvoud in ontwerp, platformonafhankelijke aard omdat het beschikbaar is op de belangrijkste Linux-distributies en ook kan worden geïnstalleerd op Windows, Mac OS, enz., en gemakkelijk kan worden aangepast omdat iedereen met ervaring in Python kan bijdragen aan de ontwikkeling ervan met als nadeel het onvermogen om te multitasken, wat leidt tot prestatievermindering.

Componenten die de Sugar Desktop Environment maken zijn:

  • Metacity – Standaard vensterbeheerder.
  • Sugar Journal – Standaard bestandsbeheerder.
  • Schrijven – Standaard teksteditor.
  • Suiker-activiteit-imageviewer – Standaard afbeeldingsviewer.
  • sugar-activity-jukebox – Standaard videospeler.

Conclusie

Dit waren enkele van de open-source lichtgewicht Linux-desktopomgevingen. Als u nog andere in gedachten heeft die u wilt aanbevelen voor toevoeging aan deze lijst, vermeld dit dan in de opmerkingen en wij zullen deze hier in onze lijst opnemen.